"فهرست بها پایه" و "فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان"
«نکات و تفاوتها»
الف) فهرست بهای پایه چیست ؟ فهرست بها یا بطور دقیق
تر فهرست بهای پایه به زبان ساده بهای حجم واحد کار یا مصالح مربوط به هر رشته (ابنیه ، تاسیسات مکانیکی ، تاسیسات برقی ، راه و باند و ....) در هر سال می باشد . شرح
ردیف
هاي
فهرست
بهای هر رشته
به
نحوي
تهیه
شده
است
که
اقلام
عمومی
کارهاي
رشته مربوطه
را
پوشش
دهد .
قیمت
هاي
فهرست
بها،
قیمت
هاي
کاملی
براي
انجام
کار،
طبق
نقشه
و
مشخصات
فنی
است . این قیمت ها متوسط
هزینه
اجراي
کارهاي
مربوط
به هر رشته،
شامل
هزینه
هاي
تامین
و
به
کارگیري نیروي
انسانی
،
ماشین
آلات
و
ابزار
و
همچنین
تامین
مصالح
مورد
نیاز،
شامل
،
تهیه
،
بارگیري
، حمل
و
باراندازي
مصالح
،
جابه
جایی
مصالح
درکارگاه
،
اتلاف
مصالح
،
و
به
طور
کلی
،
اجراي
کامل
کار
است
. هزینه
آزمایش
و
راه
اندازي
(بر
حسب
مورد)
در
قیمت
واحد
ردیف
هاي
فهرست
بها پیش
بینی
شده
است.
این قیمت ها هر ساله بصورت جداولی توسط سازمان برنامه و بودجه برای هر رشته تهیه شده و جهت استفاده عموم منتشر میگردد . لازم به ذکر است قیمت های مندرج در فهرست بهای هر سال مربوط متوسط قیمت هر کار در سه ماهه چهارم سال قبل آن فهرست بها میباشد (بطور مثال قیمتهای فهرست بهای سال 1398 مربوط به قیمتهای سه ماهه چهارم سال 1397 میباشند) .
جهت
سهولت
دسترسی
به
ردیف
هاي
مورد
نیاز
و
امکان
درج
ردیف
هاي
جدید
،
ردیف
هاي
هر
فصل
با
توجه
به
ماهیت
آن
ها،
به گروه
ها
یا
زیر
فصل
هاي
جداگانه
اي
با
شماره
مشخص
تفکیک
شده
است
. شماره
ردیف
هاي
فهرست
بها،
شامل
شش
رقم
است
که
به
ترتیب از
سمت
چپ
،
دو
رقم
اول
به
شماره
فصل
،
دو
رقم
بعدي
به
شماره
گروه
یا
زیر
فصل
و
دو
رقم
آخر
به
شماره
ردیف
در
هر
گروه
یا
زیر فصل
،
اختصاص
داده
شده
است.
بطور مثال ردیف 130307 رشته ابنیه با شرح کار
"عایق کاری رطوبتی، با عایق پیش ساخته درجه یک متشکل از قیر پلاستیکی، الیاف پلی استر نوع ترموباند به ضخامت ۴ میلی متر به انضمام قشر آستر برای سطوح حمام ها، توالت ها، روی پی ها و مانند آن."
با توجه به توضیحات مندرج در بالا از چپ به راست : این ردیف مربوط به فصل رشته ابنیه13 با عنوان
عایق کاری رطوبتی و گروه 03 در این فصل با عنوان
عایق کاری رطوبتی با عایق پیش ساخته و ردیف 07 این گروه ذکر شده میباشد .
جهت استفاده از فهرست بهای هر رشته کافیست حجم کار مورد نظر را از روی نقشه ها محاسبه و با توجه به فصول آن فهرست بها شرح کار مرتبط با آن را پیدا کرده و سپس حجم بدست آمده را در بهای واحد مندرج در فهرست بهای پایه ضرب نماییم .
از موارد بسیار مهمی که در هنگام استفاده از فهرست بهای پایه باید در نظر داشت این نکته میباشد که قیمت های مندرج در فهرست بهای پایه ، قیمت عرف انجام کار در شهر تهران و برای کار در طبقه همکف و زیر همکف بر اساس آمارهای مرکز آمار میباشد . لذا برای جبران هزینه مازاد اجرای کارها در شهرستان ها و نقاط دور افتاده ، ضرایب منطقه ای توسط سازمان برنامه محاسبه شده و بصورت جداولی برای هر استان و شهر و برای هر رشته منتشر شده است (
دانلود ضرایب منطقه) که با اعمال این ضرایب در بهای واحد فهرست بهای پایه ، این قیمتها تا حدودی با قیمتهای واقعی منطقه هماهنگ میگردند . و همچنین جهت جبران مازاد طبقات نسبت به یک طبقه نیز ضریب طبقات محاسبه میشود که شرح روش محاسبات آن در پیوست شماره 2 فهرست بها ذکر گردیده است که با اعمال این ضریب نیز به قیمت های فهرست بهای پایه هزینه
حمل مصالح
به سایر طبقات و
افت
مصالح
ناشی
از حمل
آن
به
طبقات
و
همچنین
سختی
اجراي
کار تا حدودی مرتفع میگردد .
برخی از رشته های فهارس بها
: - ابنيه
- تاسيسات مكانيكی
- تاسيسات برقی
- راه، راه آهن و باند فرودگاه
- انتقال آب
- ساخت و ترميم قنات
- آبياری و زهكشی
- آبياری تحت فشار
- راهداری
- شبكه جمع آوری و انتقال فاضلاب
- توزيع آب
- سدسازی
در حالت کلی فهرست بهای پایه هر رشته شامل بخشهای ذیل می باشد :
1) دستور العمل کاربرد:
دستورات کلی در رابطه با نحوه برآورد عملیات اجرایی بر مبنای فهرست بها و شیوه پرداخت ها عموما در بخش دستورالعمل کاربرد ذکر گردیده است که شامل برخی تعاریف اولیه از قبیل آیتم، آیتم ستاره دار، تقسیم بندی و نحوه شماره گذاری هر آیتم، محدودیت های درصدی انواع مختلف آیتم های فهرست بها در مناقصات و … آورده شده است
. 2) کلیات:
توضیح در رابطه با فصول فهرست بها، مواد و مصالح مصرفی در هر آیتم، چگونگی پرداخت هزینه های حمل مصالح، مشخصات فنی، نحوه تنظیم صورت جلسات و نحوه پرداخت برای مصالح پای کار در کلیات فهرست بها ارائه می شود
. 3) مقدمه فصول:
نحوه انجام عملیات، معیار انتخاب هر آیتم، اضافه بها و چگونگی پرداخت و هم چنین مدارک و مستندات مورد نیاز عموماً در آغاز هر فصل از فهرست بها به عنوان مقدمه ارائه خواهد شد
. 4) ردیف فهرست بها:
جداولی که به شرح هر آیتم کاری و بهای واحد مربوط به آن را می پردازد بخش اصلی فهرست بها را تشکیل خواهد داد. شماره منحصر به فرد هر آیتمی در این جدول را شماره ردیف فهرست بها می نامند. این ردیف ها شامل ستون های شرح، واحد و بهای واحد می باشد
. نحوه شماره گذاری ردیفها در بالا ذکر شده است
. 5) پیوست ها:
1-5) مصالح پای کار:
مصالح
پاي
کار،
به
مصالحی
اطلاق
میشود
که
براي
اجراي
موضوع
پیمان
،
مورد
نیاز
باشد
و
در
کار
نصب
شود
با
توجه
به
برنامه
زمانبندي اجراي
کار،
طبق
مشخصات
فنی
توسط
پیمانکار
تهیه
و
در
کارگاه
به
طور
مرتب
به
شکلی
انبار
شود
که
قابل
اندازه
گیري
یا
شمارش
باشد
. این پیوست به نحوه محاسبه مصالح و اعمال آن ها در صورت وضعیت کارکرد میپردازد.
2-5) ضریب طبقات:
با توجه به اینکه کار در هر یک از طبقات دارای مشکلات منحصر به خود است بنابراین معیار قیمت های فهرست بها، انجام کار در طبقه همکف و یا زیر همکف در نظر گرفته شده است
. چنانچه کار در طبقات بالای همکف و یا پایین تر از زیر همکف انجام شود ضریب طبقات تا ۰/۴ اعشار مطابق روش محاسبات مندرج در این پیوست برای هزینه حمل مصالح و سختی اجرای کار طبقات محاسبه و در مبلغ کل برآورد، ضرب خواهد شد.
این ضریب درصورت تغییر در سطح کار و یا تغییر در تعداد طبقات ، قابل بازنگری و تغییر می باشد **
- هزینه های بالاسری عمومی:که اغلب به هزینه های دفتر مرکزی مربوط می شود.
- هزینه های بالاسری کار: که به هزینه های کارگاه مربوط می شود.
4-5) دستور العمل تجهیز و برچیدن کارگاه
تجهیز
کارگاه
،
عبارت
از
عملیات
،
اقدام
ها
و
تدارکاتی
است
که
باید
به
صورت
موقت
براي
دوره
اجرای پروژه
انجام
شود،
تا
آغاز
و
انجام
دادن عملیات
موضوع
پیمان
،
طبق
اسناد
و
مدارك
پیمان
،
میسر
شود
. برچیدن کارگاه ، عبارت از جمع آوری مصالح، تاسیسات و ساختمانهای موقت، خارج کردن مصالح، تجهیزات، ماشین آلات و دیگر تدارکات پیمانکار از کارگاه، تسطیح و تمیز کردن
و در صورت لزوم به شکل اول برگرداندن زمینها و محل
های تحویلی ، طبق نظر کار فرما میباشد .
در این پیوست تعاریف ، روش برآورد ، شرایط کلی و نحوه پرداخت هزینه تجهیز و برچیدن کارگاه به تفصیل شرح داده شده است .
**باید توجه داشت مبلغ تجهیز کارگاه
در چهارچوب پیمان ثابت بوده و با افزایش زمان پروژه (حتی خارج از قصور پیمانکار) قابل افزایش نمی باشد .
5-5) کارهای جدید اگر
در
چارچوب
موضوع
پیمان
،
کارهاي
جدیدي
به
پیمانکار
ابلاغ
شود ، که برای آن کار شرح و قیمت در فهرست بهای پایه معین نشده باشد،
براي
تعیین
قیمت
آن
کارها مطابق دستورالعمل مندرج در این پیوست عمل خواهد شد .
**البته باید توجه داشت که ردیفهای قیمت جدید مشمول این بخش نباید از 10% مبلغ اولیه پیمان (برای کارهای عمرانی) و یا مقدار تعیین شده در ماده 29 شرایط خصوصی پیمان (کارهای غیر عمرانی) تجاوز نماید .
(فهارس بهای سال های مختلف از اینجا قابل
دانلود می باشند)
ب ) فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان چیست ؟
حال که با مفهوم "فهرست بهای پایه" آشنا شدیم ، به شرح "فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان" میپردازیم و نکات و تفاوتهای این دو فهرست بها را مرور میکنیم .
براي برآورد هزینه اجراي هر کار، مقادیر اقلام آن ، بر اساس نقشه هاي اجرایی و مشخصات فنی ، محاسبه شده و بر حسب ردیف هاي
فهرست بهای واحد پایه سال مربوطه و ردیف هاي غیرپایه مربوط ، اندازه گیري میشود. فهرستی که شامل شماره ، شرح ، واحد، بهاي واحد، مقدار و مبلغ ردیف ها است ، تهیه می شود.
در این فهرست ، مبلغ هر ردیف ، حاصل ضرب مقدار در بهاي واحد آن ردیف است . از جمع مبلغ ردیف هاي مربوط به هر فصل ، مبلغ فصل ، و از جمع مبالغ فصل ها، جمع مبلغ ردیف هاي فهرست بها براي کار مورد نظر، به دست می آید. ضریب طبقات (بر حسب مورد) ،
ضریب بالاسري و ضریب منطقه اي ، به جمع مبلغ ردیف ها به صورت پی در پی ضرب شده ، و هزینه تجهیز و برچیدن کارگاه ، به آن اضافه میشود، نتیجه ، برآورد هزینه اجراي کار خواهد بود.
به مدارك یاد شده ، کلیات ، مقدمه فصل ها و پیوست هاي 1و2 و 3 و 4 و 5 و بر حسب مورد پیوست فهرست بها ضمیمه شده ، مجموعه تهیه شده ، به عنوان "فهرست بها و مقادیرکار منضم به پیمان (برآورد هزینه اجراي کار)"، نامیده میشود.
در
کارهایی
که
براي
برآورد
هزینه
اجراي
آن
ها،
بیش
از
یک
رشته
فهرست
بهاي
پایه
مورد
نیاز
است،
فهرست
بها
و
مقادیر
یا
برآورد
هزینه اجراي
هر
بخش
از
کار
که
مربوط
به
یک
رشته
است
،
طبق
دستورالعمل
کاربرد
فهرست
بهاي
پایه
رشته
مربوط
به
طور
جداگانه
تهیه
می
شود
. فهرست
بها
و
مقادیر
یا
برآورد
هزینه
اجرا
که
به
این
ترتیب
براي
بخش
هاي
مختلف
کار
تهیه
می
شود،
همراه
با
برگ
خلاصه
برآورد
که
برآورد بخش
هاي
مختلف
کار
به
تفکیک
و
به
صورت
جمع
نیز
در
آن
منعکس
است
،
به
عنوان
فهرست
بها
و
مقادیر
یا
برآورد
هزینه
اجراي
کار،
بهیکدیگر
ملحق
میشوند
. در
این
نوع
کارها
تنها
یک
فهرست
تجهیز
و
برچیدن
کارگاه
براي
کل
کار
(تمام
رشته
ها)
تهیه
میشود
. با توجه به تعریف فوق میتوان به این نتیجه رسید که:
1) فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان تنها شامل بخشی از ردیفهای فهرست بهای پایه می باشد که در ارتباط با پروژه مورد نظر میباشد .
2) احجام کار در فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان محاسبه شده و در بهای ردیف مرتبط به آن کارها از فهرست بهای پایه ضرب شده .
3) فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان میتواند متشکل از چندین فهرست بهای پایه مختلف (بطور مثال ابنیه + تاسیسات برقی + تاسیسات مکانیکی) باشد .
4) برای کارهایی که برای آنها ردیف ،شرح و قیمت در فهرست بهای پایه در نظر گرفته نشده است مطابق روش مندرج در پیوست 5 فهرست بهای پایه ، ردیفی و شرح و بها تهیه میگردد و در فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان لحاظ میگردد . به این آیتمها اصطلاحا آیتمها یا ردیفهای ستاره دار
(غیر پایه) اطلاق میگردد .
5) قیمت ها برای منطبق شدن با شرایط واقعی پروژه در ضرایب مربوطه (مانند طبقات ، منطقه و بالاسری) که قبلا شرح آنها مختصرا ذکر شده ضرب میگردند.
6) هزینه های تجهیز و برچیدن کارگاه محاسبه شده و در فهرست بها و مقادیر پیمان، در قالب ردیفهای مندرج در پیوست 4 فهرست بهای پایه ابنیه، لحاظ میگردند .
***در نتیجه با توجه به توضیحات فوق باید توجه داشت فهرست بهای پایه ای که برآورد هزینه اجرای کار براساس آن انجام گرفته را نمیتوان فهرست بها و مقادیرکار منضم به پیمان تلقی نمود.***