09121904981
info@weboone1.co

موارد خاتمه پیمان

موارد خاتمه پیمان

موارد خاتمه پیمان

جزئیات

در این مطلب سعی بر این است که بصورت ساده و مختصر به توضیح شرایطی که پیمانها را مشمول خاتمه پیمان وفق ماده 48 شرایط عمومی پیمان مینمایند، بپردازیم.

27 فروردین 1402
موارد خاتمه پیمان
وفق ماده 48 شرایط عمومی پیمان

در کارهای پیمانکاری، قراردادهایی که بر اساس شرایط عمومی پیمان ، موضوع بخشنامه شماره 54/842-102/1088 سازمان برنامه و بودجه منعقد میگردند، تحت شرایطی که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت ، مشمول خاتمه پیمان وفق ماده 48 شرایط عمومی پیمان میگردند .
در ابتدا لازم به توضیح است که ،خاتمه پیمان وفق ماده 48 شرایط عمومی پیمان زمانی رخ میدهد که بنا به شرایط پروژه و پیمان (که در ادامه به آنها می­پردازیم)، کارفرما پیش از اتمام عملیات موضوع پیمان و بدون قصور پیمانکار و با توافق طرفین ، تصمیم به خاتمه دادن پیمان بگیرد و مراتب را به پیمانکار ابلاغ نماید.
شرایط احراز خاتمه پیمان به شرح ذیل می­باشند:

1- تاخیر در تحویل زمین یا کارگاه از سوی کارفرما
طبق ماده 28 شرایط عمومی پیمان (با موضوع: تحویل کارگاه) ، کارفرما موظف است کارگاه را بدون معارض در اختیار پیمانکار خود قرار دهد . در غیر اینصورت :

1-1) اگر کارفرما به هر دلیلی نتواند هیچ بخش از کارگاه را در اختیار پیمانکار قرار دهد و پیمانکار پس از گذشت مدت زمانی معادل 30 درصد مدت پیمان یا 6 ماه (هر کدام کمتر باشد) مایل به ادامه یا اجرای کار نباشد، با اعلام رسمی پیمانکار ، پیمان وفق ماده 48 شرایط عمومی خاتمه یافته تلقی می­گردد . البته لازم به ذکر است که برای تاخیر حادث شده در بازه زمانی فوق الذکر حقوقی ( معادل 2.5 درصد متوسط کارکرد فرضی ماهانه برای تاخیر بیش از یکماه تا 30 درصد مدت پیمان یا 6 ماه ، هرکدام کمتر است ) به پیمانکار تعلق میگیرد و با تعلق این مبلغ پیمانکار هیچگونه دعای دیگری نمیتواند مطرح کند .
1-2) اگر کارفرما تنها بخشی از کارگاه را نتواند تحویل پیمانکار دهد و مدت تاخیر در تحویل آن بخش از 30 درصد مدت پیمان یا 6 ماه (هرکدام کمتر باشد) تجاوز نماید و مبلغ کارهای پیش بینی شده در محل­های تحویل نشده به پیمانکار تا 25 درصد مبلغ اولیه پیمان باشد ، پیمانکار این حق را دارد که با اطلاع قبلی 15 روزه ، آن قسمت از کار را از تعهدات خود خارج نماید و دیگر تعهدی در اجرای کارهای آن بخش نخواهد داشت .
1-3) ولی اگر مبلغ کارهای پیش بینی شده در محل­های تحویل نشده به پیمانکار بیش از 25 درصد مبلغ اولیه قرارداد باشد ، در صورت اعلام خاتمه پیمان از سوی پیمانکار، قرارداد وفق ماده 48 شرایط عمومی خاتمه یافته تلقی میگردد.

2- تغییر مقادیر (کاهش یا افزایش) بیش از 25 درصد مبلغ اولیه پیمان در حین اجرای کار
مطابق ماده 29 شرایط عمومی پیمان ، جمع مبلغ مربوط به کاهش مقادیر و حذف آنها نباید از 25 درصد مبلغ اولیه پیمان بیشتر شود . اگر این مبلغ از حد تعیین شده بیشتر شود و پیمانکار با اتمام کار با نرخ پیمان موافق باشد ، عملیات موضوع پیمان در چهارچوب پیمان انجام میشود ، ولی در صورتی که پیمانکار مایل به اتمام کار نباشد ، پیمان طبق ماده 48 خاتمه داده می شود .
این بدین معنی است که کارفرما راساً نمیتواند مقادیر کار (مندرج در فهرست مقادیر منضم به پیمان) را بیش از 25 درصد مبلغ اولیه پیمان کاهش دهد و برای کاهش بیش از این مقدار نیاز به موافقت پیمانکار می­باشد و در صورت عدم تمایل و موافقت پیمانکار به اینکار عملاً پیمان خاتمه یافته تلقی میگردد .

3- کاهش یا افزایش بیش از 25 درصد مبلغ اولیه پیمان در حین اجرای کار
طبق بند "ج" ماده 39 شرایط عمومی پیمان (با موضوع:تحویل موقت) ، اگر با توجه به بند "الف" ماده 29 (با موضوع:تغییر مقادیر کار ، قیمت جدید،تعدیل نرخ پیمان) ، عملیات موضوع پیمان تا حد 125 درصد مبلغ اولیه پیمان انجام شود ولی کارهای اجرا شده قابل بهره برداری نباشند و پیمانکار برای ادامه کار موافقت نکند ، کارفرما میتواند طبق ماده 48 به پیمان خاتمه دهد .
این بدین معنی می باشد که اگر جمع مبلغ کلیه کارهای انجام شده توسط پیمانکار (مطابق صورتجلسات و صورت وضعیت رسیدگی شده) معادل مبلغ اولیه پیمان بعلاوه 25 درصد آن گردد و کار موضوع پیمان به اتمام نرسیده باشد ،پیمانکار مخیر به ادامه و یا عدم ادامه کار می باشد . در صورت عدم تمایل پیمانکار به ادامه کار کارفرما باید وفق ماده 48 شرایط عمومی پیمان به قرارداد خاتمه داده و مقدمات اتمام قرارداد را فراهم آورد.

4- عدم نیاز به ادامه کار پس از بروز حوادث قهری
به حوادثی مانند جنگ ، زلزله ، شیوع بیماریهای مسری ، سیل و.... و سایر حوادث مشابه دیگر که خارج از کنترل و اختیار طرفین پیمان و در منطقه اجرای کار واقع میگردد و عملاً پیش بینی آنها در قرارداد میسر نبوده و ادامه کار را برای پیمانکار ناممکن می­سازد ، حوادث قهری یا فورس ماژور اطلاق میگردد .
مطابق بند "ج" ماده 43 شرایط عمومی پیمان ، اگر پس از وقوع این قبیل حوادث ، کارفرما ادامه یا اعاده کارها به وضع اولیه را ضروری تشخیص ندهد ، یا اگر وضعیت فورس ماژور بیش از 6 ماه ادامه یابد ، پیمان وفق ماده 48 خاتمه می­یابد .

5- قانون منع مداخله و تغییرات در دستگاه های دولتی یا کارفرما
مطابق ماده 44 شرایط عمومی اگر پیمانکار مشمول قانون منع مداخله بوده و تغییراتی در دستگاه دولتی یا کارفرما رخ دهد ، به محض احراز وقوع منع قانونی ، پیمانکار مکلف است که مراتب را به کارفرما اعلام نماید و در صورتی که مانع قانونی رفع نگردد کارفرما به پیمان خاتمه داده و مطابق ماده 48 شرایط عمومی پیمان عمل میشود .
به بیان ساده­تر اگر در حین انجام کارهای موضوع پیمان تا زمان تحویل موقت تغییراتی در دستگاه های اجرایی یا کارفرما بوجود آید بدین صورت که مثلا یکی از سهامداران شرکت پیمانکار که دارای بیش از 5 درصد سهام است ، سمتی در یکی از دستگاههای دولتی یا کارفرما به عنوان وزیر یا معاون یا مدیر کل و مانند آنها بدست آورد یا با هر سمتی به استخدام دستگاه دولتی یا کارفرما درآید ، در این صورت مشمول تغییرات در دستگاه دولت یا کارفرما میگردد. در صورت بروز چنین اتفاقی شرکت پیمانکار مشمول قانون منع مداخله شده و مطابق ماده 44 شرایط عمومی پیمان ، پیمانکار مکلف است به محض وقوع منع قانونی ، مراتب را به کارفرما اعلام کند و برای اینکه قرارداد در چنین حالتی باطل نگردد باید سعی شود در اسرع وقت و به هر طریق ممکن مانع قانونی رفع گردد .

6- تعلیق بیش از 3 ماه
بر اساس مفاد ماده 49 شرایط عمومی پیمان کارفرما مجاز است در مدت پیمان به هر دلیل، اجرای کار را برای یکبار و حداکثر سه ماه معلق کند . در صورتی که تعلیق کار بیش از سه ماه ضروری باشد ، کارفرما می تواند با موافقت پیمانکار ، مدت تعلیق را برای یک بار و حداکثر سه ماه دیگر تمدید نماید. در صورت عدم توافق پیمانکار با این امر ، پیمان خاتمه یافته تلقی شده وفق ماده 48 عمل میگردد .
لازم به ذکر است که در دوره تعلیق، حقوقی به پیمانکار تعلق میگیرد که در مقالات آینده بطور مفصل به آن می­پردازیم.

7- کشف آثار تاریخی و اشیاء عتیقه
اگر در حین اجرای کار مطابق ماده 26 شرایط عمومی پیمان ،اشیاء عتیقه و آثار تاریخی و مسکوکات قدیمی در محل کار پیدا شود و این امر موجب توقف یا تعطیلی عملیات موضوع پیمان گردد ، مطابق توضیحات بند 6 و طبق ماده 49 شرایط عمومی پیمان عمل می شود .

8- عدم التزام کارفرما به تعهدات خود در قبال پیمانکار
این موارد میتواند شامل مواردی از جمله تعلل کارفرما در پرداخت مطالبات پیمانکار و یا عدم التزام کارفرما نسبت به تعهدات خود در زمینه تهیه تجهیزات یا مصالحی که در شرایط خصوصی پیمان تهیه آنها در ید کارفرما می باشد و .... اشاره نمود . در خصوص این موارد صراحتی در شرایط عمومی پیمان مبنی بر الزام کارفرما به خاتمه پیمان وجود ندارد و پیمانکاران می توانند از طریق مراجع قضایی نسبت به درخواست خاتمه پیمان و اعاده حقوق خود اقدام نمایند .

مقاله ها مرتبط